Urazy stawu skokowego są powszechne. Często bagatelizowane i nieleczone lub leczone nieprawidłowo są przyczyną długo utrzymujących się obrzęków i dolegliwości bólowych. Brak odpowiedniej terapii może prowadzić do poważnych problemów związanych z przewlekłą niestabilnością, a w konsekwencji rozwojem choroby zwyrodnieniowej. Choroby ścięgien i więzadeł stawu skokowego i stopy skutecznie zaburzają codzienne funkcjonowanie pacjentów.
Tendinopatie, entezopatie, deformacje stopy po odpowiednim rozpoznaniu poddają się skutecznemu leczeniu.
Hallux valgus jest to zniekształcenie stopy polegające na koślawym ustawieniu palucha oraz szpotawym ustawieniu I kości śródstopia. Zniekształcenie powoduje znaczne dolegliwości bólowe, konflikt z obuwiem oraz stwarza nieestetyczny wygląd stopy. Choroba ta często ma podłoże genetyczne. Przyczyną tworzenia się paluchów koślawych może być płaskostopie poprzeczne, osłabiony aparat więzadłowo mięśniowy, długie okresy stania (praca) i noszenie niewygodnego, niefizjologicznego obuwia (u kobiet buty ze zbyt wysokim obcasem, a także obuwie z wąskimi noskami).
Deformacji palucha często towarzyszy płaskostopie poprzeczne i młotkowatość pozostałych palców, co stwarza dodatkowe dolegliwości. Zniekształcenie stopy źle wpływa na biomechanikę całej kończyny dolnej i dolegliwości bólowe stawów skokowego, kolanowego i biodrowego.
W zależności od rodzaju i stopnia deformacji stosowane są różne metody leczenia operacyjnego. Zabieg zawsze związany jest z przecięciem skóry w okolicy pierwszego promienia stopy. W przypadku korekcji pozostałych palców wymagane są dodatkowe dostępy operacyjne. W mniejszych deformacjach palucha koślawego stosujemy zabieg korekcyjny na tkankach miękkich z resekcją zniekształceń i wyrośli głowy I kości śródstopia. W większych deformacjach wykonujemy zabieg operacyjny korekcji koślawości metodą osteotomii (przecięcia kości) I kości śródstopia z czasową stabilizacją za pomocą drutów Kirschnera lub specjalnie dedykowanych implantów. Implanty stabilizujące są zróżnicowane. Mogą to być implanty stalowe, tytanowe, peek’owe (specjalny plastik medyczny) lub biowchłanialne. Odpowiedni ich dobór dyktują wskazania medyczne i poza medyczne. Zabieg kończy założenie drenów, usuwanych najczęściej w I dobie po operacji.
Achillesa jest jednym z największych i najsilniejszych ścięgien ludzkiego organizmu. Przenosi siłę generowaną przez skurcz mięśnia brzuchatego łydki na guz kości piętowej. Dzięki temu umożliwia prawidłowy chód, bieganie czy podskoki. Ze względu na swą funkcję jest nieustannie poddawane dużym obciążenim podczas stania i poruszania się. Przeciążenia mogą powodować mikrourazy, zmiany degeneracyjne włókien kolagenowych budujących ścięgno, co doprowadza do osłabienia jego struktury. Ostatecznie rozwijają się choroba cechująca się uszkodzeniem samego ścięgna lub jego przyczepu zwana odpowiednio tendinopatią i entezopatią. Początkowo proces niszczenia włókien może przebiegać bezobjawowo lub z niezbyt uciążliwymi dolegliwościami, które pacjent najczęściej bagatelizuje. Nieleczona entezopatia/tendinopatia może doprowadzić do zerwania ścięgna, co wiąże się najczęściej z leczeniem operacyjnym i długą rehabilitacją. Choroby ścięgien choć często dotyczą ludzi aktywnych sportowo, to niestety okazuje się, że tzw. codzienna aktywność, może również prowadzić do powstania tendionpatii/entezopatii ścięgna Achillesa.
W leczeniu stosuje się odpoczynek, odpowiedni dobór obuwia, modyfikację uprawianych sportów, niesteroidowe leki przeciwzapalne, fizyko i kinezyterpię, czy iniekcje sterydowe. Iniekcje sterydowe choć powszechnie stosowane, powinne być ograniczone do wyjątkowych przypadków, podawane pod kontrolą usg i w ściśle określonych wskazaniach. Częste i nieprawidłowo wykonane podanie sterydu do ścięgna, może wręcz osłabić jego strukturę.
Dobre wyniki uzyskujemy stosując w leczeniu autologiczne osocze bogatopłytkowe. Jest to metoda wykorzystująca naturalne stymulatory procesu gojenia zawarte we własnych płytkach krwi pacjenta. U zdecydowanej większości pacjentów uzyskuje się wyleczenie lub długotrwałą poprawę.
Charakterystycznymi objawami jest ból o tępym, uporczywym charakterze, zlokalizowany po dolno – przyśrodkowej stronie pięty. Najczęściej ból pojawia się rano, po przebudzeniu lub po dłuższym odpoczynku. W miarę zwiększania aktywności ból zmniejsza się. Diagnostyka oparta jest przede wszystkim na zebranym wywiadzie oraz objawach klinicznych. Tendinopatia rozścięgna podeszwowego może być wynikiem stopy płaskiej lub wydrążonej.
Objawy bólowe spowodowane są toczącym się przewlekłym procesem degeneracyjnym w rozścięgnie podeszwowym i tkankach okalających. Patologia ta jest wieloczynnikowa. Wśród przyczyn należy wymienić: czynniki biomechaniczne (nadmierna pronacja stopy, rotacja zewnętrzna stopy, stopa płaska lub wydrążona), czynniki degeneracyjne (przeciążenia, mikrourazy), choroby układowe i immunologiczne. Istotnym czynnikiem są nadmierne przeciążenia związane z otyłością, która występuje u 90% kobiet oraz u 40% mężczyzn z tym schorzeniem. Grupą pacjentów najbardziej narażoną na powstawanie entezopatii rozścięgna podeszwowego są tancerze oraz sprinterzy.
Stosowane obecnie leczenie nieoperacyjne polega na zwalczaniu dolegliwości bólowych poprzez doustne leki przeciw zapalne, fizyko- i fizjoterapię, czy stosowanie iniekcji sterydowych.
W związku, z tym, iż entezopatie mają podłoże degeneracyjne wydaje się, że zastosowanie osocza bogatopłytkowego w tego rodzaju chorobie ma swoje racjonalne uzasadnienieJeśli leczenie zachowawcze nie przynosi spodziewanych efektów proponuje się pacjentom leczenie operacyjne. Najczęściej przeprowadza się fasciotomię rozcięgna podeszwowego. Skuteczność takiego leczenia szacuje się na około 50% – 80%. Istnieje bardzo duża ilość metod oraz schematów leczenia pacjentów z entezopatią rozcięgna podeszwowego. Mimo to żaden z tych sposobów nie cechuje się wysoką skutecznością oraz swoistością leczenia.
Dr Tomasz Wnuk © 2018 | Wszelkie prawa zastrzeżone
Realizacja strony: Agencja OXY